NFT nedir? Sorusunu en kısa hâliyle, ‘benzersiz dijital varlık’ şeklinde yanıtlayabiliriz. NFT’nin açılımı ise Non-Fungible Token olup, kriptografik token türlerinden biridir.
İçerisinde fiziksel bir varlık, ses dosyası ya da videonun dijital karşılığını barındırır. Gerçek hayatta koleksiyon değeri taşıyan parçalar ne ise, onların sanal ortamdaki karşılıkları NFT’lerdir.
Bunlar, interaktif oyunlardan dijital mülklere varana kadar geniş bir yelpazeye sahiptir. Koleksiyoner ürünleri, sanal ayakkabılar da bunlar içerisinde yer alır.
NFT’ler kripto paralardan farklı olarak, işlem görürken ERC-20 yerine ERC-1155 ile ERC-721 standartları kullanılır.
NFT Nedir , Ne Anlama Gelir?
Sayfa İçindekiler
Çıktığı günden bu yana maliyeti milyonlarca doları bulan NFT’ler, benzeri olmayan bilgiler barındıran dijital mülklerdir. Bunlar eşsiz olduklarından dolayı kendi aralarında değiş-tokuş yapılamaz. Bu sebeple NFT’ye aktarılan bir sanat eserinin özgünlüğü, orijinalliği rahatlıkla doğrulanabilir ve kopyalanmasının önüne geçilebilir.
Bu yönüyle NFT, -deyim yerindeyse- bir futbol maçı biletine benzetilebilir. Her bilette farklı bir koltuk yeri yazdığından bu biletlerin birbiri yerine geçmesi mümkün değildir. İşte NFT’ler de çalışma mantığı aynen bu şekildedir.
NFT Nedir ve Özellikleri Nelerdir?
- Her NFT akıllı kontratlarla işlem görür. Değiştirilemiyor olmalarına ilâveten, silinme durumu da söz konusu değildir.
- Bir oyun için alınan NFT içeriği farklı bir oyunda kullanılmaz.
- Doğrulanabilir özellikleriyle NFT’ler kopyalarından kolaylıkla ayırt edilebilirler.
- Ayrıca NFT’lerin bölünme özelliği yoktur.
- Değer ve popülerlik bakımından NFT’ler değişkenlik gösterir. Ancak Meta verileri aynı olamayacağı için birbirlerinin yerine geçemezler.
- Birden fazla ekosistemde bulunabilir ve rahatlıkla taşınabilirler.
- Programlanabilir bir yapısı vardır. Rastgele oluşturma, işleme, paraya dönüştürme gibi karmaşık mekaniklere sahiptir.
NFT Nasıl Yapılır?
NFT nasıl üretilir? Diye merak ediyorsanız bunun için ERC-721 standartlının kullanıldığını bilmelisiniz. Bu, Ethereum geliştiricileri tarafından hazırlanan bir token standardıdır.
Dijital kripto para cüzdanınız varsa NFT oluşturabilirsiniz. NFT olarak üretimini yapmak istediğiniz dosyayı IPFS sistemine yükleyip NFT’nin parametrelerini belirlemelisiniz.
Örneğin bundan kaç tane üretilmeli? Fiyatı ne olmalı? Sonraki satışlarda talep edilecek pay ne kadar? Bunları ayarlayıp blockchain ağının işlem ücretini ödersiniz. Böylece NFT’leri cüzdanınıza aktarıp blockchain tarafından kayıt altına alınmasını sağlayabilirsiniz.
NFT satışı için özel olarak kurulan platformlar vardır. Borsaların bazıları NFT pazaryerlerine de sahiptir.
Dilediğiniz NFT’ye açık artırma veya doğrudan satın alma yoluyla sahip olmanız mümkündür.
NFT Nedir Ne İşe Yarar?
Dijital eserler NFT sayesinde daha fazla yaygınlaşma imkânı bulmuştur. Aracı kurumları ortadan kaldıran NFT, alıcılarla üreticileri pratik yoldan bir araya getirir.
Kişinin satın aldığı eser bir başkasının eline geçecek olursa, telif konusu gündeme gelir. Sanatçının haklarını koruma altına alan NFT, benzersiz oluşuyla tüm NFT’lerden ayrılır.
NFT Kullanım Alanları Nelerdir?
Gün geçtikçe yaygınlaşan NFT’ler, yeni iş modellerinin ortaya çıkmasına yol açmış durumdadır. Fiziksel varlıkların dijitalleşme yani tokenizasyon sürecinin birçok sektöre uyarlanması mümkündür.
Örneğin sanal ortamda tasarlanmış üç boyutlu bir ev, ABD’de 500.000 dolara satılmıştır. Aynı şekilde bazı oyunlarda NFT olarak arsa satışları gerçekleştirilir.
Belki ilerleyen yıllarda sosyal medya içerik üreticileri; takip, izlenme, görüntülenme gibi metrikleri nakit paraya dönüştürerek sosyal medya şirketlerine pazarlayabilirler.
Yahut devletler artık tahvil üretimini, alım-satım işlemlerini NFT yoluyla gerçekleştirebilir.
NFT Nedir sorusunu ve kullanım alanlarını anlatmaya devam edelim.
NFT Koleksiyonu Hangi Borsalarda Var?
Ethereum, Cardano vb. blok zincirleri NFT desteğine sahiptir. NFT pazaryerleri de bu blok zincirlerine göre değişir.
Popüler borsalar tabii ki NFT’ye kayıtsız kalmayarak kullanıcılara NFT’lerle işlem yapma imkânı vermiştir. Onlardan bazıları şöyledir:
1. Binance
En ünlü kripto para borsalarından biri olan Binance; kullanıcılarına NFT oluşturabilme, satabilme ve satın alma gibi işlemleri gerçekleştirme olanağı tanır. Kendi NFT pazaryeri olan bu borsa, ayrıca NFT işlem hacminin en yüksek olduğu borsadır.
2. FTX
NFT sektöründeki en büyük kripto para borsalarından FTX, NFT’lerin SOL ve ETH üzerinde olacağını duyurmuştur. Borsanın NFT üretimine ve satışına özel bir platformu vardır. Bu platforma harici NFT’lerin aktarılması da mümkündür.
3. OpenSea
Bu borsa ise kendisini, en büyük NFT pazaryeri olarak tanımlar. Blok zinciri üzerine kurulmuş olan borsa, çeşitli NFT ürünlerinin sunulduğu dev bir pazaryeri durumundadır. Platform üzerinde gerçekleştirilen bütün satışlardan %2,5 oranında komisyon alır.
4. Rarible
Bu NFT pazarının RARI isimli bir kripto para birimi vardır. NFT alanında ilk ortaya çıkarılmış yönetişim belirteci budur.
5. AtomicMarket
EOSIO blok zinciri temelli bu akıllı sözleşme pek çok web sitesi tarafından kullanılır. Bu ise, tüm işlemlerin WAX üzerinde gerçekleştirildiği, bir piyasada listelenen her şeyin diğer piyasalarda da gösterildiği anlamını taşır.
Platform tahsil edilebilir dijital NFT’leri bünyesinde barındırır.
6. Nifty Gateway
Bu NFT sanat borsası Gemini tarafından destekleniyor. Ethereum üzerine inşa edilen borsadaki NFT’lere ‘Nifties’ adı veriliyor. Her üç haftada bir droplar gerçekleştiriliyor. NFT’lerin Nifty Gateway pazarından satın alınması mümkün. Burada Steve Aoki ve deadmau5 gibi ünlü sanatçıların eserleri kendine yer buluyor.
7. Super Rare
Bu NFT pazarı da yine Ethereum temellidir. Rarible’a benzeyen SuperRare her sanatçıdan belli miktarda komisyon bedeli alır.
8. BakerySwap
Merkeziyetsiz borsalardan biri olan BakerySwap, Binance Smart Chain (BSC) üzerinde otomatikleştirilmiş bir piyasa yapısıdır. (AMM)
BakeryToken (BAKE) adlı yerel bir belirteci vardır. Merkezi olmayan finansal hizmetler, dijital sanat yarışmaları ve çeşitli NFT’ler bu borsa bünyesinde yer alır. Kullanıcılar kendilerine ait sanat eserlerini basabilir. Her satıştan %5 komisyon kesilir.
En Pahalı NFT’ler
Çok yüksek değere sahip bazı NFT’ler fiyatı ile dudak uçuklatır cinsten. Onlardan bazılarını şöyle sıralayabiliriz:
- Ünlü kripto sanatçısı Beeple (Mike Winkelmann), ‘Everydays: The First 5,000 Days’ ismini verdiği eseri tarihi bir müzayede evinde sattı. JPG formatında olan bu kolajın açık artırması tam 69,4 milyon dolarla son buldu. Böylelikle, şimdiye kadarki NFT satışlarının en büyüğü gerçekleşmiş oldu.
- Bir başka örnek ise F1 Delta Time adı verilen oyundaki ‘1-1-1’ adlı yarış arabası. Bu, Mayıs 2019 tarihinde 12.088.005,77 TL (415,9 Ethereum) karşılığında satışa sunuldu.
- CryptoKitty isimli oyunda bulunan ‘Dragon’ karakteri NFT olarak 600 Ethereum fiyatından alıcı buldu.
- Alien2089 isimli NFT ise CryptoPunk adlı oyuna ait. İlk üretilen NFT’lerden biri olan Alien2089, 605 Ethereum fiyatından satılmıştı.
- Twitter CEO’su Jack Dorsey, ilk tweetinin satışını tam 2,9 milyon dolardan gerçekleştirmişti.
- Crossroads adı verilen NFT ise yeni sahibini 6.66 Milyon Dolar fiyatından bulmuştu. Beeple imzalı bu NFT, Donald Trump’ın seçimi kaybetmiş olmasını alaycı bir biçimde eleştiren yalnızca 10 saniyelik bir videoydu. 6.66 milyon dolardan alıcı buldu.
- Mesut Özil’ın ‘Mesut Özil Next Chapter Boots ve The Kit’ adlı eser de yine NFT ile satılmıştır. Formaya 2.525 dolardan alıcı çıkarken, ayakkabının satışı da 1.886 dolardan gerçekleştirildi.
- Ünlü YouTuber’lardan biri olan Logan Paul, kendi Pokemon kartını NFT ile 38.500 dolara sattı.
- Rock adlı taş parçası çizimi NFT sayesinde 400 Ethereum fiyatından satılıyor.
Dijital mülkiyete farklı bir boyut kazandıran NFT’ler, gündemimizi daha uzun süre meşgul edeceğe benziyor. Kimilerine göre NFT, yepyeni bir sanat biçimi; kimileriyse bunun aksi görüşte. NFT Nedir , NFT hakkındaki her şeyi anlatmaya çalıştık bizlere destek olmak isterseniz bu yazıya yorum yapabilirsiniz. Diğer Para Kazanma makaleleri için tıklayınız.
